معرفی روش دیاترمی در فیزیوتراپی

دیاترمی ؛ گرما درمانی عمیق در فیزیوتراپی

 

درمان دیاترمی یکی از بهترین روش ها برای گرمادهی عمیق به بافت ها و عضلات آسیب دیده است. این روش، کمک می کند تا انعطاف پذیری بافت افزایش یافته و درد و التهاب کاهش یابد.

 

مقالات فیزیوتراپی

 

این مقاله را با دیگران به اشتراک بگذارید

 

 

گرما درمانی عمیق در فیزیوتراپی دیاترمی

 

کاربرد گرما در فیزیوتراپی یکی از رایج ترین و اصلی ترین روش های درمانی به حساب می آید. حرارت دهنده هایی که در درمان های فیزیوتراپی به کار می روند، در دو نوع سطحی و عمقی کار می کنند. دستگاه حرارت دهنده ای که با استفاده از گرمایش عمیق به درمان یک اختلال می پردازد، دستگاه دیاترمی نامیده می شود.

 

دیاترمی

درمان با دیاترمی عبارت است از استفاده از امواج رادیویی و فرکانس بالا یا میکروموج ها و ایجاد گرما در بافت ها به صورت عمقی. استفاده از روش درمان با دیاترمی اثرات خوبی بر بافت های بدن می گذارد. از جمله تاثیرات درمانی روش دیاترمی شامل افزایش گردش خون و بالا بردن متابولیسم بدن است. این تغییرات منجر به ایجاد گرما در بافت ها شده و انواع اسپاسم عضلانی و یا سفتی بافت ها را از بین خواهد برد.

 

شروع درمان با دیاترمی معمولا با هدف کاهش التهاب، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی انجام می گیرد. زیرا دیاترمی به طور مستقیم بر بافت اثر گذاشته و با افزایش دمای آن، درمانگر را در رسیدن به این اهداف یاری می کند. درمان دیاترمی به عنوان یکی از درمان های فیزیوتراپی مکمل به کار گرفته می شود. در واقع، برای اثربخشی بهتر درمان های دیگر نظیر ماساژ درمانی، درمان دستی، الکترولیز از طریق پوست، فاسیا درمانی، درمان با امواج شوک و مانند آن ها می توان از روش دیاترمی نیز استفاده نمود.

 

دستگاه های دیاترمی امروزی از تکنیک جدیدی استفاده می کنند که اثربخشی درمان را بیشتر می سازد. در واقع، مبنای کار این گونه دستگاه ها ایجاد تبادل یونی در سطح سلول های بافتی است. برای انجام این نوع تبادل ها از امواج رادیویی با فرکانس پایین استفاده می شود.

 

در این مقاله قصد داریم به معرفی روش دیاترمی و اثرات آن بر درمان های فیزیوتراپی بپردازیم. خواهیم دید که این نوع روش می تواند در بهبود بسیاری از مشکلات اسکلتی – عضلانی افراد موثر واقع شود.

 

دیاترمی چیست و درمان با دیاترمی چگونه است؟

درمان با دیاترمی به عنوان یکی از روش های اثربخش در بهبود مشکلات عضلانی شناخته می شود. در واقع، اثر گرما بر بافت ها و دردهای عضلانی بر هیچ یک از ما پوشیده نیست. حال اگر این گرما به صورت اصولی و عمقی به بافت وارد شود می تواند در رفع گرفتگی های شدید کمک بیشتری نماید. درمان با دیاترمی دقیقا با همین هدف طراحی شده است که به کمک یک دستگاه مخصوص انجام می گیرد.

 

روش دیاترمی یک روند درمانی موثر است که عمدتا برای بیماران مبتلا به مشکلات مفصلی و عضلانی به کار می رود. در روش دیاترمی دمای بافت از طریق جریان الکتریکی افزایش می یابد. این جریان الکتریکی توسط امواج با فرکانس بالا تولید می شود و در بافت های مورد نظر نفوذ می کند. در اثر فعل و انفعالات انجام شده، بافت گرم می شود و اثراتی در آن ایجاد خواهد شد. برخی از مهم ترین اثرات ناشی از درمان با دیاترمی عبارت اند از:

افزایش شدت گردش خون

کاهش درد در عضله یا مفصل مورد نظر

افزایش دامنه حرکتی بافت مورد نظر

 

انواع روش های درمان با دیاترمی کدام اند؟

به طور کلی، بر اساس دستگاه هایی که برای روش درمان با دیاترمی طراحی و ساخته شده اند، سه نوع درمان دیاترمی مرسوم است. هر یک از انواع دیاترمی با دستگاه خاص خود انجام می شوند که عبارت اند از:

دیاترمی اولتراسوند (فراصوت)

دیاترمی ماکروویو

دیاترمی میکروموجی

 

بیشتر بدانید:  علت بیماری پاژه استخوان و درمان آن

 

در ادامه به کاربرد هر یک از این روش ها خواهیم پرداخت.

درمان با دیاترمی ؛ دیاترمی میکروموجی

 

در دستگاه دیاترمی که با میکروموج ها کار می کند، امواج با فرکانس بسیار بالا تولید می شوند. هر چه فرکانس بیشتر باشد، انرژی امواج بیشتر بوده و دمای بافت بالاتر می رود. امواج الکترومغناطیس در درمان با دیاترمی ممکن است به صورت پالس یا پیوسته به بافت نفوذ کنند. از این امواج عمدتا برای درمان سنگ کلیه و بیماری های مرتبط با التهاب لگن استفاده می گردد.

 

برخی از مهم ترین مشکلات اسکلتی – عضلانی که با میکروموج ها قابل درمان هستند عبارت اند از:

رگ به رگ شدن

رفع فشارهای وارد بر عضله

بورسیت

تنوسینوویت

درمان با دیاترمی ؛ دیاترمی ماکروویو

 

یکی دیگر از روش های درمان با دیاترمی استفاده از دستگاه دیاترمی با امواج ماکروویو است. این امواج می توانند عضلاتی که در مجاورت پوست قرار دارند را گرم کرده و درمان کنند. به طوری که هیچ آسیبی به پوست وارد نشده و دمای پوست را بالا نبرد. اما گرمای حاصل از این امواج تا عمق زیادی نمی تواند نفوذ کند. از این رو، در مورد درمان عضلاتی نظیر شانه ها بسیار مناسب خواهند بود.

 

درمان با دیاترمی ؛ دیاترمی اولتراسوند

 

امواج صوتی که در دستگاه های سونوگرافی نیز به کار می روند، می توانند یکی از ابزار درمان با دیاترمی محسوب شوند. در این روش، امواج صوتی با ایجاد لرزش و ارتعاش در بافت، جریان خون را در آن افزایش می دهند. در نتیجه دمای بافت در عمق آن بالا رفته و زمینه درمان فراهم خواهد شد. از جمله مواردی که با استفاده از دیاترمی اولتراسوند قابل درمان هستند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

رگ به رگ شدن های اسکلتی – عضلانی

رفع فشار وارد بر عضلات

رفع اسپاسم عضلانی

انقباضات یا چسبندگی مفاصل

نوروم ها

 

دستگاه مخصوص دیاترمی چگونه عمل می کند؟

یک دستگاه مخصوص دیاترمی این قابلیت را دارد که جریان های الکتریکی با فرکانس بالا تولید نماید. جریان های به وجود آمده با تولید گرما در نواحی مختلف بافت، دمای آن را بالا می برند. عمق تابش امواج دستگاه دیاترمی تا 2 اینچ زیر پوست نیز می تواند افزایش یابد.

 

یکی از مهم ترین نکاتی که در مورد عملکرد دستگاه دیاترمی وجود دارد آن است که این دستگاه گرما را به طور مستقیم به بدن وارد نمی کند. این یعنی امواج به بافت اجازه می دهند تا به تدریج و با افزایش گردش خون دمای خود را بالا ببرد.

 

از آن جا که درمان با دیاترمی بخشی از درمان های فیزیوتراپی و توانبخشی محسوب می شود، بنابراین بهتر است کار با این دستگاه توسط یک تکنسین حرفه ای یا فیزیوتراپیست انجام گیرد. زیرا برای هر شخص با وضعیت خاص، فرکانس مخصوصی لازم است و همین نکته نیز در طول درمان شخص اثرگذار خواهد بود.

 

مزایای درمان با دیاترمی چیست؟

روش درمان با دیاترمی برای جراحات مختلف به کار برده می شود. این روش درمانی جریان خون را در بافت مورد نظر زیاد کرده و انعطاف بافت را بالا می برد؛ در نتیجه کاهش التهاب و تورم بافتی را در پی دارد. همچنین، در صورت تجمع مایعات در داخل بافت، دیاترمی می تواند مایعات محبوس شده را آزاد نماید. در هر حال، آنچه بدیهی به نظر می رسد، اثر گرما در تسریع روند بهبود بافت های آسیب دیده است.

 

بیشتر بدانید:  علائم شکستگی آرنج در کودکان

 

از مزیت های اصلی درمان با دیاترمی می توان به درمان اختلالات زیر اشاره نمود:

 

آرتروز

کمر درد

فیبرومیالژیا

اسپاسم عضلانی

میوزیت

نورالژی

رگ به رگ شدن و کشیدگی

تنوسینوویت

تاندونیت

بورسیت

 

درمان با دیاترمی چه خطراتی می تواند داشته باشد؟

درمان با دیاترمی به خودی خود خطری برای بیماران در بر ندارد. اما عدم رعایت نکات ایمنی در هنگام انجام آن ممکن است خطراتی را برای بیمار در پی داشته باشد. اصلی ترین مشکلی که ممکن است به وجود آید ایجاد گرمای شدید در دستگاه های کاشت شده در بدن است. برای مثال، امواج الکترومغناطیسی با طول موج های کوتاه و بلند می توانند در قطعات فلزی موجود در بدن گرمای شدیدی ایجاد کنند که برای بیمار خطر دارد. از مواردی که درمان با دیاترمی را خطر ساز می کنند می توان به موارد زیر اشاره کرد:

پین های استخوانی

مواد پر کننده دندان

بخیه های فلزی

بافت های اطراف ایمپلنت

 

یکی دیگر از مشکلاتی که می تواند در اثر استفاده از دستگاه دیاترمی به وجود آید، شوک یا سوختگی در اثر دست زدن به اشیای فلزی است. در واقع، زمانی که امواج الکترومغناطیس به بدن وارد می شوند، بدن انسان شبیه به یک میدان الکتریکی عمل می کند. بنابراین، اگر بیمار یک جسم فلزی بدون پوشش را لمس کند، منجر به شوک و یا سوختگی خواهد شد. درمان با دیاترمی برای کودکان با صفحات رشد نیز ممنوع است.

 

چه کسانی نباید از روش درمان با دیاترمی استفاده کنند؟

به طور کلی، هر فرد دارای مشکلات گرفتگی یا اسپاسم و یا آسیب دیدگی های اسکلتی – عضلانی می تواند از درمان با دیاترمی استفاده کند. اما این مساله برای افرادی که از برخی دستگاه های فلزی کاشت شده در بدن استفاده می کنند، کمی محدودیت ایجاد خواهد کرد. زیرا گرم شدگی بیش از حد در این دستگاه ها، می تواند خطرات جدی و آسیب دیدگی های شدید برای این بیماران در پی داشته باشد.

 

اگر به هر دلیلی ناچار به استفاده از یکی از این دستگاه ها هستید، بهتر است از درمان با دیاترمی اجتناب نمایید:

ضربان ساز قلب

انواع پروتز

دستگاه داخل رحمی (IUD)

 

ابتلا به برخی بیماری ها نیز باعث می شود تا فرد گزینه مناسبی برای درمان با دیاترمی نباشد. از جمله افرادی که باید از انجام درمان دیاترمی دوری جویند مبتلایان به بیماری های زیر هستند:

 

انواع سرطان

 

ضعف حسی پوست

 

بیماری عروق محیطی

 

بافت هایی با خونرسانی محدود (ایسکمی)

 

انواع عفونت

 

انواع شکستگی استخوان

 

اختلالات خونریزی

 

بیماری های شدید قلبی، کبدی یا کلیوی

 

بارداری

 

تعریق

 

پانسمان زخم

 

آیا از روش درمان با دیاترمی در همه بافت های بدن می توان استفاده کرد؟

 

بافت هایی در بدن وجود دارند که میزان حساسیت آن ها نسبت به دیگر قسمت ها بیشتر است. این بافت ها ممکن است در حین درمان با دیاترمی دچار آسیب شوند. بنابراین، معمولا در این بافت ها و نواحی اطراف آن ها از روش درمان با دریاترمی استفاده نمی شود. از جمله بافت های حساس به دیاترمی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

 

چشم ها

 

مغز

 

گوش ها

 

نخاع

 

قلب

 

اندام های تولید مثل

 

دستگاه تناسلی

 

مراقبت های پیش از انجام درمان با دیاترمی چیست؟

 

برای آغاز درمان با دیاترمی لازم است برخی مراقبت ها را انجام دهیم. پیش از این اشاره کردیم که اجسام فلزی می توانند منجر به ایجاد گرمای بیش از حد شوند. بنابراین، باید پیش از انجام دیاترمی موارد زیر را از خود دور سازید:

 

کلیه زیورآلات فلزی

 

هر لباس یا پوششی که در آن از قطعات فلزی نظیر زیپ، دکمه یا پیکسل استفاده شده باشد

 

هر وسیله جانبی که در آن از فلز استفاده شده باشد

 

بیشتر بدانید:  علائم و تمرینات مؤثر برای بهبود عصب باریکش یا عصب تحت فشار

 

ممکن است تکنسین یا فیزیوتراپیست از شما بخواهد که پیش از شروع درمان از یک لباس مخصوص استفاده کنید. حتی گاهی بسته به محل تحت درمان بهتر است عینک های مخصوص را نیز به کار ببرید.

 

روش درمان با دیاترمی چگونه انجام می شود؟

 

ابتدا لازم است محل تحت درمان به صورت دقیق مشخص گردد. سپس بیمار باید بر اساس آن به شیوه ای صحیح بر روی تخت دراز بکشد و یا روی صندلی مخصوص بنشیند. اینکه فیزیوتراپیست استفاده از چه دستگاه دیاترمی را برای بیمار مناسب تشخیص می دهد، در انجام فرایند درمان موثر خواهد بود. برای مثال، اگر قرار است از دستگاه دیاترمی اولتراسوند برای دیاترمی استفاده شود، باید محل تحت درمان را با ژل مخصوص پوشانید. اما برای دیاترمی با میکروموج ها و یا ماکروموج ها نباید از ژل استفاده کرد. در عوض باید ناحیه آسیب دیده را با حوله پوشانید تا الکترودهای دستگاه، تماس مستقیم با پوست نداشته باشند.

 

دستگاه های دیاترمی میکروموجی و ماکروموجی با استفاده از الکترودهای فلزی، امواج را به بدن وارد می کنند. اما در دیاترمی اولتراسوند، تکنسین یا فیزیوتراپیست باید پروب دستگاه را به طور مداوم بر روی ناحیه آسیب دیده حرکت دهد.

 

معمولا افرادی که تحت درمان با دیاترمی قرار می گیرند، ممکن است در طول درمان احساس گرما و یا سوزن سوزن شدن داشته باشند. اما برخی افراد نیز در طول درمان هیچ یک از این موارد را حس نخواهند کرد. در هر حال، در حین درمان بیمار باید بدون حرکت باقی بماند تا امواج به درستی به محل مورد نظر رسیده و درمان را تکمیل نماید.

 

درمان با دیاترمی تا چه زمانی ادامه می یابد؟

 

در اثر درمان با دیاترمی، جریان خون در محل عضله و بافت افزایش می یابد. همین مساله در نهایت می تواند ناراحتی های بافتی و عضله ای را التیام بخشد. معمولا در روزهای اولیه پس از درمان با دیاترمی، بیمار متوجه افزایش انعطاف پذیری بافت آسیب دیده خود می شود. به طوری که مدتی بعد، شرکت در جلسات فیزیوتراپی و دیاترمی برای او راحت تر از قبل خواهد بود. این درمان باید تا زمانی که از نظر فیزیوتراپیست یا متخصص توانبخشی لازم است، ادامه یابد. بر اساس نوع و شدت آسیب دیدگی، فیزیوتراپیست ممکن است تا چندین جلسه درمانی برای فرد برنامه ریزی نماید.